طرح شبكه اصلي و فرعي اراضي شامات مغان
شرح مختصري از پروژه
محل پروژه در دشت مغان ، در شمال استان اردبيل، در حدود 220 کيلومتري شمال مرکز استان و غرب شهر پارس آباد در مرز کشورها ايران و آذربايجان واقع شده است.جاده اردبيل-پارس آباد- بيلهسوار در شمال پروژه واقع شده است.اين پروژه 2500 هکتار از اراضي کشاورزي را در تراس از رودخانه ارس در دشت مغان، پوشش مي دهد. کانال هاي سنتي بخش عمده اي از اراضي منطقه مورد مطالعه آبياري ميكند.بيش از 50 درصد زمينهاي اين منطقه اشباع و داراي بازده و محصولات كم كيفيت هستند.هدفگذاري مطالعات شبكه اصلي و فرعي شبكه آبياري و زهكشي شامات مغان، شامل آبگيري مستقيم از رودخانهي ارس، تعيين دلايل اشباع زمينها، معرفي دستورالعمل مناسب براي از بين بردن پتانسيلهايي که به اينوضعيت زمينها منجر شد،و همچنين معرفي طرح مناسب برايزهكشي آب از همه اراضي به رود ارس، در جهت بهبود اراضي، طراحي شبکه آبياري و زهکشي اصلي و فرعي مدرن و بهبود کانال هاي سنتي ميباشد.
شرح کارهاي انجام شده
1- نقشهبرداري
بهطورکلي،نقشهبرداريمنطقهشاملتهيهنقشههايتوپوگرافيوکاداستردرمقياس 1:2000 (شکل 1
)،بهمنظورطراحيشبکههاياصليوفرعيمدرنوبهرسميتشناختنمالکيتاراضيدربيشاز 2500 هکتاراست.
علاوهبراين،مقاطععرضيازکانالهاياصلياينپروژهبهمنظوربهبودکانالهايسنتي،استفاده بهينه ازمسيرهايکانال،کاهشجبران خسارتزمين هاي نابود شده براي کانالها (شکل 2) وبرايمحاسبهظرفيتانتقالهرکانال (شکل 3 و 4) تهيه شد.همچنينيک نمونه از جدول بنچ مارک هاي دائمي در شکل 5 نشان داده شد.
2 - بررسيوضعيتموجود آبياري و زهکشي:
در اينبررسيها، کانال هاي سنتي به منظور به دست آوردن اطلاعات کلي در مورد کانالها، و مشخص کردن زمينهاي از آب اشباعشده، در امتداد مسيرهاي خود پيمايش خواهند شد.
3 - مطالعات اجتماعي:
به منظور استفاده از کمک کشاورزان براي ساخت شبکه هاي آبياري و سازماندهياستفاده کنندگان از آبدر هنگام استفاده از شبکه فرعي، مطالعات اجتماعي،تعاونيهاي کشاورزي و مطالعات بهره برداري و نگهداري از شبکه آبياري و زهکشي شامات مغان انجام شد.
4- مطالعات ژئوتکنيک و منابع قرضه:
اين تحقيقات به منظورتخمين زدنظرفيت باربري انواع خاکدر امتدادمسيرهاي کانال هاي سنتي، و تعيين شيبهاي پايدار خاکبرداريها و خاکريزيها و تعيين منابع قرضه انجام شد.
پس از انجام اينبررسيها، توصيههايي براي بهبود مصالح استفاده شده پي زير کانال ها، زير پايههاي نيمه بيضوي، و علاج بخشي جهت بهبود منابع ريزدانه داده شد.
5- مطالعات کشاورزي:
اين مطالعات به منظور شناسايي وضعيت موجود الگوي کشت، تعيين الگوي کشت در شرايط پروژه، و محاسبهي نياز آّي انجام گرفت.
6- طراحي شبکههاي اصلي و فرعي:
6-1- تاسيسات آبگيري از رودخانه:
اين تاسيسات شامل کانال هاي خاکي انتقال، آبگير ورودي،حوضچه تصفيه و يک ديوار حائل به ارتفاع6 متر به منظور محافظت از تاسيسات آبگيري در برابر جاري شدن سيل در رودخانه ارس ميباشد.
6-2- شبکهي آبياري و زهکشي:
شبکه آبياري و زهکشي شامل 2 کيلومتر فلوم به ارتفاع 4 تا 6 متر، 5/5 کيلومتر فلوم به ارتفاع 2 متر، 7/7 کيلومتر کانال ذوذنقهاي، کانال پيش ساخته نيمهبيضوي به طول 12 کيلومتراز انواع 315، 450، 600 و 800، و زهکش خاکي به طول 44 کيلومتر است. (شکلهاي 6 تا 8)
6-3- شبکهي فرعي آبياري و زهکشي:
ساخت 42 کيلومتر کانال نيمهبيضوي از انواع 600، 450، 315، 230 و 150 و ساخت زهکشهاي خاکي کوچک به طول 42 کيلومتر
6-4- زهکشهاي زيرزميني:
با توجه به زمين هاي باتلاقي به مساحت بيش از 1450 هکتار،زهکشي زيرزميني شامل279 زهکش جانبي زيرزمينيساخته شده از U-PVC،مواج (خرطومي) مشبك به طول 98390 متر و قطر 100 ميليمتر، و 44 زهکش جمعکننده (ساخته شده از U-PVC و پلي اتيلن) به طول 30838 متر خواهد شد.
6-5- سازهها:
سازههاي بسياري شامل آبگيرها، سازههاي تنظيمكننده، کالورتها، پلها و .. طراحي شده است.