طرح توسعه تونل شماره پنج سد و نيروگاه تاربلا - پاكستان
معرفي طرح
- سد و نيروگاه برق‌آبي تاربلا در كشور پاكستان بر روي رودخانه سند احداث شده است.
- سد تاربلا در 50 كيلومتري شمال غرب شهر اسلام آباد واقع شده است.
- مطالعات و طراحي‌هاي مرتبط با اين طرح با هدف ذخيره آب جهت مصارف كشاورزي، كنترل سيلاب و توليد انرژي برقابي در دهه 60 ميلادي انجام و در اوايل دهه 70 ميلادي اجرا شده است.
- عمليات اجرايي اين طرح در سال 1976 ميلادي به اتمام رسيده و يك سال پس از اتمام عمليات اجرايي، توليد برق توسط واحدهاي نيروگاهي سد تاربلا آغاز گرديد.
- سد خاكي تاربلا از نظر بزرگي، رتبه دوم در جهان را دارا مي باشد.
پيشينه طرح
- در ابتدا، طراحي‌ها براي توليد 2100 مگاوات انرژي برق‌آبي با نصب 3 واحد نيروگاه 700 مگاواتي بر روي تونلهاي 1، 2 و 3 تخليه آب كشاورزي واقع در تكيه‌گاه راست سد انجام شد.
- با افزايش روز افزون تقاضا در سطح كشور، ظرفيت توليد انرژي در اين طرح نيز افزايش يافت، بطوريكه در حال حاضر، كل انرژي توليدي بواسطه تجهيزات نصب شده در تونلهاي 1 الي 3، بالغ بر 3478 مگاوات مي‌باشد.
- با توجه به رشد تقاضا و نيز ساخت و تكميل اغلب تأسيسات زيربنايي در سطح كشور پاكستان، طرح توليد انرژي با استفاده از حداكثر ظرفيت ممكن تآسيسات نيروگاه برق‌آبي تاربلا قوت گرفت. از اينرو، احداث تونل 4 با ظرفيت نصب 1410 مگاوات كليد خورده و اجراي تونل 5 نيز با ظرفيت نصب 1410 مگاوات در دستور كار قرار گرفته است.
تأسيسات كليدي موجود در سد و نيروگاه برق‌آبي تاربلا
مشخصات اجزاي سد و نيروگاه برقابي تاربلا
|
هيدرولوژي |
|
|
حوضه آبريز |
168000 كيلومتر مربع |
|
متوسط آورد سالانه |
79 ميليارد متر مكعب |
|
سيلاب طراحي |
42200 متر مكعب در ثانيه |
|
حداكثر سيلاب محتمل |
50200 متر مكعب در ثانيه |
|
آورد رسوب ساليانه |
200 ميليون تن |
|
مخزن |
|
|
حجم كل |
14.3ميليارد متر مكعب |
|
حجم مفيد |
12ميليارد متر مكعب |
|
حجم مفيد بعد از 38سال بهره برداري |
8.4 ميليارد متر مكعب |
|
طول |
80.5 كيلومتر |
|
مساحت |
250 كيلومتر مربع |
|
رقوم نرمال |
472.4 متر از سطح دريا |
|
رقوم حداقل |
396 متر از سطح دريا |
|
بدنه سد |
|
|
نوع سد |
خاكي |
|
رقوم تاج |
477 متر از سطح دريا |
|
طول تاج |
2743 متر |
|
حداكثر ارتفاع از كف پي |
143 متر |
|
حداكثر ارتفاع از كف رودخانه |
146 متر |
|
سرريز سرويس |
|
|
ظرفيت تخليه در رقوم نرمال |
18400متر مكعب در ثانيه |
|
رقوم تاج |
454.7متر از سطح دريا |
|
طول خالص |
107 متر |
|
تعداد و ابعاد دريچه |
7 عدد (15.2* 18.6متر) |
|
نوع دريچه |
قطاعي |
|
رقوم آستانه دريچه |
454.3متر از سطح دريا |
|
رقوم بالاي دريچه |
472.9متر از سطح دريا |
|
رقوم لبه پرتاب كننده جامي شكل |
372 متر |
|
سرريز كمكي |
|
|
ظرفيت تخليه در رقوم نرمال |
24070 متر مكعب در ثانيه |
|
رقوم تاج |
454.7متر از سطح دريا |
|
طول خالص |
137 متر |
|
تعداد و ابعاد دريچه |
9 عدد (2/15* 6/18 متر) |
|
نوع دريچه |
قطاعي |
|
رقوم آستانه دريچه |
454.3متر از سطح دريا |
|
رقوم بالاي دريچه |
472.9 متر از سطح دريا |
|
رقوم لبه پرتاب كننده جامي شكل |
372 متر |
|
آبگير |
|
|
رقوم كف |
362.7متر از سطح دريا |
|
رقوم حداقل بهره‌برداري مخزن |
ازاين بابت مشكلي وجود ندارد؛ چراكه آبگير در رقومي بسيار پايين‌تر از رقوم فعلي حداقل بهره‌برداري مخزن قرار دارد. |
|
آبگير در رقوم بالاتر (پيشنهادي) |
|
|
رقوم كف |
421 متر از سطح دريا |
|
رقوم حداقل بهره‌برداري مخزن |
441.5 متر از سطح دريا |
|
مقطع تونل بالادست دريچه |
|
|
طول |
213.4متر |
|
نوع لاينينگ |
بتن مسلح |
|
قطر داخلي |
13.716متر |
|
قطر حفاري |
17.37متر |
|
رقوم كف در بالادست |
362.7متر از سطح دريا |
|
رقوم كف در پائين‌دست |
361.9متر از سطح دريا |
|
شيب |
1 در 264، 0.38 % |
|
سازه دريچه تونل (موجود) |
|
|
طول |
68.6متر |
|
رقوم كف |
361.9 متر از سطح دريا |
|
مقطع تونل پائين‌دست دريچه |
|
|
طول |
كاهش طول از 561.28متر موجود بمنظور تأمين فضا براي اتصال پنستاك و اتصال مجدد به LLO موجود |
|
نوع لاينينگ |
پوشش بتن مسلح و پوشش فلزي |
|
مشخصات مصالح پوشش فلزي |
ورق آهن درجه 1 ASTM، A537-72، نقطه تسليم psi 50000 و UTS 70000-90000 |
|
قطر داخلي |
10.97متر |
|
قطر حفاري |
14.1متر |
|
ضخامت پوشش فلزي |
25.4ميليمتر |
|
رقوم كف در بالادست |
361.9متر از سطح دريا |
|
رقوم كف در پائين‌دست |
361.9متر از سطح دريا |
|
شيب |
0 % |
|
پنستاك (پيشنهادي) |
|
|
طول تونل موجود كه مي‌بايست تخريب گردد |
29 متر |
|
اتصال پنستاك به تونل موجود |
درز انبساطي در پي انبساط و سپس خم‌كردن |
|
مصالح |
فولاد با بلوكهاي انكر بتني |
|
قطر داخلي |
13متر |
|
ضخامت پوشش فلزي |
50 - 28 ميليمتر |
|
طول (شامل ترانزيشن در اتصال تا شروع مانيفولد) |
238 متر |
اجزاي اصلي طرح توسعه تونل شماره پنج عبارتند از
- آبگير
- تونل آب بر نيروگاه
- نيروگاه
- كانال پاياب
- سيفون
- كليدخانه
- خطوط انتقال 500 كيلوولت از كليدخانه به ايستگاه شبكه غرب اسلام آباد واقع در مجاورت واه (Wah) در پنجاب (30 كيلومتري غرب اسلام آباد)
اهداف طرح توسعه تونل شماره پنج سدتاربلا
- استفاده از تونل شماره پنج علاوه بر تامين آب كشاورزي براي تامين آب مورد نياز سه واحد نيروگاه 470 مگاواتي
- افزايش ظرفيت نصب به ميزان 1410 مگاوات (3 واحد 470 مگاواتي)
- احداث خط انتقال 500 كيلو ولت به پست جديد غرب شهر اسلام آباد
- توليد ساليانه 1810 گيگاوات ساعت انرژي برقابي
مزاياي اجراي طرح
- كاهش حجم سرريز
- توليد انرژي برق‌آبي
- اشتغال‌زايي طي دوره‌هاي ساخت و بهره‌برداري از طرح
ظرفيت نصب واحدهاي نيروگاه برق‌آبي تاربلا
|
تونلها |
تعداد واحدها |
شماره واحدها |
ظرفيت توليد (مگاوات) |
|
T1 |
4 |
1 -4 |
700 |
|
T2 |
6 |
5 -10 |
1,050 |
|
T3 |
4 |
11 -14 |
1,728 |
|
T4 |
3 |
15 -17 |
1,410 |
|
T5 |
3 |
18 -20 |
1,410 |
|
كل ظرفيت انرژي توليدي |
6,298 |
||