سد و نيروگاه كارون 3
هدف و سيماي طرح
استفاده از انرژي برقابي رودخانه كارون در محل سد كارون 3 با احداث سد بتني دو قوسي به ارتفاع 205متر ازپي، با احداث نيروگاه از نوع زيرزميني به ظرفيت نامي 2000مگاوات ( 8 واحد هر يك با ظرفيت250 مگاوات) و توليدسالانه 4172 ميليونكيلووات ساعت و نيز كنترل سيلاب ها و تنظيم سالانه حدود يك ميليارد متر مكعب آب كشاورزي
موقعيت جغرافيايي
نيروگاه كارون3 در 28 كيلومتري شرق شهرستان ايذه در شمال شرق استان خوزستان دركشور ايران قرار دارد. ساختگاه سد در فاصله 610 كيلومتري مصب رودخانه كارون است و فاصله هوايي آن از شهر اهواز حدود 140كيلومتر ميباشد. سرچشمه هاي اصلي رودخانه كارون از زردكوه بختياري و سلسله كوههاي زاگرس است.
تاريخچه طرح
• مطالعات مرحله اول طرح توسط شركت "عمران منابع ارضي و آب" و شركت ايكرز(كانادايي) از سال1357 شروع گرديد و تا سال 1368 ادامه يافت. متعاقبا مطالعات تكميلي اين مرحله وهمچنين مطالعات و طراحي جزييات مرحله دوم به "شركت تضامني مهاب قدس - ايكرز" محول گرديد و تا سال 1372 به انجام رسيد.
• عمليات اجرايي جانبي پروژه، شامل احداث راه دسترسي، پل ها وكمپ موقت از سال1370شروع و در سال 1373 پايان يافت. عمليات اجرايي سد و نيروگاه از سال 1373 شروع و در سال 1383 به انجام رسيد.
ويژگي خاص پروژه
• بزرگترين مخزن آبي كشور در ميان سد هاي بتني دو قوسي
• داراي بزرگترين مغار نيروگاه در كشور و از جمله ده مغار بزرگ نيروگاهيي جهان
• احداث بزرگترين پل فلزي زير قوسي كشور
مشخصات فني پروژه
| نوع سد | بتني دو قوسي |
|---|---|
| ارتفاع از پي (متر) | 205 |
| طول تاج (متر) | 462 |
| عرض تاج (متر) | 5/5 |
| حجم بدنه سد (هزارمترمكعب) | 1000 |
| حجم كل مخزن (ميليون مترمكعب) | 3000 |
| حجم مفيد مخزن (ميليون مترمكعب) | 1750 |
| متوسط آورد ساليانه رودخانه (مترمكعببرثانيه) | 300 |
| نوع سرريزها | |
| الف- سرريز اوجي (سرسره اي ) واقع در جناح راست سد داراي دو دهانه هر يك داراي يك دريچه سرويس قطاعي و يك سري دريچه تعميراتي ، | با ظرفيت تخليه 8710متر مكعب بر ثانيه |
| ب- دو مجراي سرريز روزنه اي واقع در قسمت مياني بدنه هر يك مجهز به دريچه سرويس از نوع قطاعي و دريچه اضطراري | با ظرفيت تخليه 2885متر مكعب بر ثانيه |
| ج- سرريز آزاد يا سرريزتاج واقع در ناحيه مياني تاج سد، داراي سه دهانه بدون دريچه | با ظرفيت تخليه 1800متر مكعب بر ثانيه |
| كل ظرفيت تخليه سرريزها | 13395متر مكعب بر ثانيه |
| نوع نيروگاه | زيرزميني |
| تعداد واحد | 8 |
| هد طراحي (متر) | 161 |
| ظرفيت نصب (مگاوات) | 2000 |
| متوسط توليد انرژي ساليانه (گيگاواتساعت) | 4172 |
| نوع سيستم انحراف | تونل |
|---|---|
| تعداد تونل هاي انحراف | 2 |
| طول تونل انحراف اول واقع در ساحل راست | 613 متر |
| قطر تمام شده تونل انحراف اول | 13متر |
| مقطع تونل انحراف اول | دايره اي، كه در زمان اجرا بصورت مقطع شش ضلعي قالب بندي و اجرا شده است. |
| ظرفيت تخليه سيستم انحراف اول (مترمكعب برثانيه) | 1800 |
| طول تونل انحراف دوم واقع در ساحل چپ | 536 متر |
| قطر تمام شده تونل انحراف دوم | 13متر |
| مقطع تونل انحراف دوم | نعل اسبي |
| ظرفيت تخليه سيستم انحراف دوم (مترمكعب برثانيه) | 1500 |
| آبراهه نيروگاه | |
| الف- تونل هاي آبگير نيروگاه | به تعداد3عدد( كه تونل شماره 3 جهت توسعه نيروگاه در آينده پيش بيني شده) |
| قطر تمام شده تونل هاي آبگير نيروگاه | 6/12متر |
| طول تونل آبگير شماره يك نيروگاه | 67متر |
| طول تونل آبگير شماره دو نيروگاه | 136 متر |
| طول تونل آبگير شماره سه نيروگاه | 175 متر |
| ب- تونل هاي آب بر فوقاني (منشعب از تونل هاي آبگير نيروگاه) | 4عدد هريك به قطر تمام شده 9.5 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني شماره1 | 134 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني شماره2 | 154 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني شماره3 | 122 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني شماره4 | 144 متر |
| ج- شفت هاي آب بر نيروگاه | 4 عدد هريك به قطر 9.5 متر و ارتفاع 116.40متر |
| د- تونل هاي آب بر تحتاني | 4 عدد هريك به قطر 9.5 متر كه هر كدام به دو تونل پنستاك منشعب مي شود. پنستاك ها هر يك به طول 67.5 متر و قطر 5.5 متر است |
| طول تونل آب بر فوقاني تونل 1 | 134 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني تونل 2 | 154 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني تونل 3 | 122 متر |
| طول تونل آب بر فوقاني تونل 4 | 144 متر |
| طول كل تونل ها ، گالري ها و مغار ها | 18940 متر |
| طول كل شفت ها | 1664متر |
| تعداد شفت ها | 27(شامل 4 شفت آبگير، 4 شفت آب بر،شفت تعادل ،باس شفت ،شفت دسترسي به گالري هاي تزريق ويك شفت آسانسور) |
| سيستم تخليه كننده جبراني | اين تخليه كننده واقع در قسمت مياني بدنه سد و شامل 2 دهانه هر يك بطول تقريبي 32 متر است كه هريك منتهي به يك شير تخليه كننده ميباشد |
| قطر مجراي تخليه كننده جبراني | 2.2 متر |
| ظرفيت تخليه مجراي تخليه كننده هاي جبراني | جمعا 250 متر مكعب در ثانيه |
| طول راههاي دسترسي (كيلومتر) | 9 |